1) برازندگی یک توزیع نمونه با توزیع نظری مورد انتظار
2) رابطه بین دو یا چند متغیر طبقهای
3) مقایسه گروهها بر پایه سطوح مختلف طبقهها یا مقولههای اندازهگیری شده
4) برازندگی مدل با دادهها
در این آموزش فقط به بررسی آزمون کای دو در ارتباط با برازندگی یک توزیع نمونه با توزیع نظری مورد انتظار میپردازیم.
آزمون تک متغیری مجذور کای، که همراه آزمون کولموگروف اسمیرنوف تک نمونهای به آزمون نکوئی برازش معروف است، از پرکاربردترین آزمونها در تحقیقات رشتههای علوم تربیتی و مدیریتی باشد. این آزمون برای فرضیههایی به کار میرود که در آن محقق از یک متغیر ترتیبی (رتبهای) برای تنظیم فرضیه استفاده کرده است. این آزمون، اولین آزمون ناپارامتری در نرمافزار SPSS است که به آن آزمون کای اسکوئر تک متغیره یا خی دو تک متغیره نیز گفته می شود. هدف اصلی این آزمون مقایسه فراوانیهای مشاهدهشده با فراوانیهای مورد انتظار، بهویژه از طریق مقادیر و فراوانیهای باقیمانده است. به عبارتی، آزمون کای اسکوئر از طریق مقایسه این دو فراوانی (مشاهدهشده و مورد انتظار) با یکدیگر، به آزمون فرضیه تحقیق میپردازد.
پژوهش گری در تحقیقی با عنوان «بررسی عوامل مؤثر بر امید به زندگی در بین شهروندان »، فرضیه زیر را مطرح و به آزمون آن پرداخت:
«به نظر میرسد میزان امید به زندگی در بین مردم پایین است»
در این آموزش به تحلیل این فرضیه به کمک آزمون کای دو تک متغیره پرداخته شده است.