تحلیل واریانس یک عامله (One Way Anova)
برای مقایسه میانگین دو یا چند جامعه (یعنی تاثیر یک متغیر مستقل گروه بندی بر یک متغیر کمی وابسته) از این آزمون استفاده می شود.
نکته: در این آزمون نیز باید متغیر وابسته کمی و متغیر مستقل گروه بندی (Factor) دارای سطوح محدودی باشد.
در تحلیل واریانس فرضیه های تحقیق ممکن است به دو صورت درآیند،که عبارتند از :
1. وجود تفاوت معنی دار بین گروههای متغیر :آیا میانگین های متغیر وابسته در گروههای ایجاد شده بوسیله متغیر فاکتور تغیر می کنند یا برابر هستند.
2. وجود رابطه علت و معلولی در بین متغیرها: اگر میانگینهای متغیر وابسته در گروههای ایجاد شده بوسیله متغیر فاکتور با هم برابر نباشند به این معناست که متغیر مستقل بر مقادیر متغیر وابسته در گروهها ی متغیر فاکتور تاثیر دارد.اگر چنین باشد این دو متغیر (مستقل و وابسته)می توانند رابطه علت ومعلولی داشته باشند.در تحلیل واریانس،متغیر وابسته کمی است و عامل ها که متغیرهای کیفی هستند. عامل نیزمی تواند بین آزمودنیها ( Between groups) یا درون آزمودنیها (within groups) باشد.
درآنالیز واریانس برای محاسبه تفاوت بین گروه ها از آزمون های تعقیبی استفاده می کنیم.
تحلیل واریانس چند عامله (Multi Way Anova)
در قسمت فوق تحلیل واریانس یک عامله مطرح شد یعنی تفاوت بین میانگین جوامع مختلف فقط بر حسب یک متغیر مستقل(Factor) بیان می شود. در صورتی که بخواهیم تفاوت بین میانگین جوامع را بر حسب دو یا چند متغیر مستقل بیان کنیم، به عبارتی بخواهیم اثر دو یا چند عامل را همزمان روی متغیر وابسته بررسی کنیم، لازم است از تحلیل واریانس چند عامله استفاده شود.
آموزش تصویری تحلیل واریانس ANOVA و آزمون های تعقیبی
برای یادگیری تحلیل واریانس ANOVA می توانید آموزش تصویری زیر را تهیه کنید. برای دیدن سرفصل این آموزش به صفحه خرید محصول مراجعه کنید: