این آزمون (که گاهی آزمون نسبت نامیده می شود) زمانی به کار می رود که می خواهیم نسبت خاصی را در جامعه بررسی کنیم. همچنین از این آزمون برای تشخیص تاثیر یا عدم تاثیر یک متغیر در پدیده ای معین استفاده می شود.
در برخی از فرضیه ها، با متغیرهایی سروکار داریم که دو وجهی هستند. یعنی دو مقوله یا طبقه دارند و درصددیم تا نسبت این مقوله ها و طبقات را با همدیگر و با توجه به یک نسبت فرضی مقایسه کنیم.
برای مثال:
- سنجش نسبت افراد شرکت کننده در انتخابات و نسبت افرادی که در انتخابات شرکت نکرده اند.
- مقایسه نسبت فوت به تولد نوزادان تازه متولد شده در مراکز بهداشتی.
آزمون دو جمله ای مشخص می کند که آیا نسبت مشاهده شده با نسبت مفروض فرق دارد یا خیر؟